Finland en Varanger

Reisverslag 2006
Door: Dimitri Mulder

Mijn vriendin en ik hebben van 22 mei 2006 tot 11 juni 2006 een reis door Finland en Noord-Noorwegen gemaakt. Deze reis was voor de helft een vogelreis en de andere helft een “gewone” vakantie. We zijn via Helsinki naar Oulu gevlogen waar we mee zijn gegaan op de bekende uilenexcursies van Finnature. Vanaf Oulu zijn we in een huurauto naar het noorden getrokken via de E75, een (snel)weg die het zuiden met het noorden verbind en hiermee een van de weinige grote wegen is die deze verbinding maakt. Bij Utsjoki zijn we de grens overgegaan naar Noorwegen en via Tana Bru naar Varangerfjord gereden. Deze mondt uit in de Barentszee en is erg rijk aan noordelijke zeevogels die er massaal broeden.
Hierna zijn we dezelfde weg teruggereden (dit kan als je doorrijdt in één dag maar wij deden het met drie dagen lekker rustig aan) en teruggevlogen naar Helsinki waar wij nog 5 dagen zijn gebleven.

Planning
Het is in drie weken te kort om alle goede vogelsoorten van het hoge noorden te kunnen bekijken. Er moet een keuze worden gemaakt bij de planning van de vertrekdatum. Voor de negen uilensoorten die er in Finland voorkomen is het belangrijk om vroeg in het seizoen te gaan, liefst eind mei. Op dat moment zijn de uilen druk aan het broeden en laten zij zich gemakkelijk zien. Later in het seizoen zijn de jongen uitgevlogen en zijn ze vrijwel onmogelijk te vinden in de uitgestrekte wouden. Dit is echter wel weer een goede tijd om de zeldzame gorzen te zien zoals Dwerggors, Bosgors en Wilgengors. Ook Noordse Boszanger is makkelijker te zien eind juni en juli. Wij kozen voor de uilen en om verschillende strandlopers baltsvluchten te zien uitvoeren zoals de bizarre vleermuisvlucht van de temmincks.

Een nadeel van eind mei is dat veel campings en blokhutjes (Mökki in het Fins) pas 1 juni open gaan. Dit betekent meestal dat je moet bellen naar de eigenaar en vragen of je gebruik kunt maken van de camping. Vaak is dit geen enkel probleem maar soms betekent dit toch nog verder doorrijden.

Ik zal een korte omschrijving geven van de belangrijkste plekken die we hebben bezocht. Mocht je nog meer willen weten kun je me mailen op sahasrala@hotmail.com.

Oulu (stad en omgeving)
Oulu is een typische Scandinavische stad. Het ligt aan de Botnische Golf en is na Helsinki de grootste stad van Finland. Op de binnenmeren zijn veel Middelste Zaagbekken te bewonderen Brilduiker, Fitis (ondersoort acredula) en Noordse Kwikstaart zijn er algemeen. De Bonte Kraai heeft de plek van de Zwarte ingenomen en op de camping van Oulu vloog een Ruigpootuil rondt. Besef goed dat het maar twee uur echt schemert zodat uilen bij goed licht zijn te bewonderen. Zo kan je net buiten Oulu op de vuilstortplaats rondt 11 uur nog goed de Oehoe bewonderen.

De uilenexcursie begon in Liminka Bay, een mooi gebied met uitkijktoren waar Ortolaan en Kleine zwanen broeden. De excursie van Finnature is erg aan te raden. Het is niet goedkoop maar daarvoor in de plaats kregen we broedende Ruigpootuilen (in een houtduivennestkast), een prachtige Oeraluil op een gigantisch nest, een Sperweruil, Draaihals (een ex schaamsoort), Drieteenspecht, Korhoen, Kraanvogel, Ruigpootbuizerd en Elanden. In Kampele (ongeveer 10 kilometer van Oulu) broedt bij de zevende elektriciteitspaal in noordelijke richting vanaf de weg Metsäniityntie een paartje Citroenkwikstaart. Het pad is na zware regen, zoals in ons geval, vrijwel onbegaanbaar zonder lieslaarzen. De teleurstelling om de kwikstaart niet te kunnen vinden met drijfnatte voeten en benen was dan ook groot. De baltsende Bosruiters en overvliegende Velduilen boden troost.

Inari en omgeving

Inari heeft een groot meer met Middelste Zaagbek, Roodkeelduiker en Brilduiker. Interessanter vond ik het gebied ten zuiden van Inari vlakbij Palkisoja. Echte taiga met riviertjes. Hier zat Witstuitbarmsijs tussen de groepjes Grote Barmsijsen, Haakbek (wij zagen een vrouwtjes type), Pestvogel, Kruisbek, Moerassneeuwhoen, Auerhaan en een paartje Bruinkopmees. Er ligt een klein restaurantje naast het mooie gebied dat pas 1 juni open gaat. Dit gebied ziet er trouwens ook veelbelovend uit voor Taigagaai en Hazelhoen. Wij zagen ze jammer genoeg niet. Wel wemelt het hier van de Rendieren die soms in kuddes op de snelweg staan!

Vadso (Varangerfjord)

Vadso is de grootste stad van Varangerfjord en heeft een schiereiland met een mooie uitkijk over het fjord. Het schiereiland zelf heeft een binnenmeertje waar erg veel Grauwe Franjepoten zwemmen (wij zagen er 9 zwemmen terwijl er bij de befaamde kerk van Nesseby geen enkele zwom). In de haven zwemmen Eiders, Steller´s Eiders en IJseenden. Op zee Parelduiker, Zwarte Zeekoet, Zeekoet, Alk, Kleine en Kleinste Jager. Op het schiereiland zelf broeden Kanoet, Temmincks, Kleine Strandloper, Paarse Strandloper en Bontbekplevieren. Ook lopen hier Rosse Grutto’s, Rietganzen en zagen we Zeearenden. Bij Vestre Jacobselv, waar de camping was, zagen we de enige Tjiftjaf (ondersoort abitienus) van de reis.
De hele omgeving is het vogelen waard en Roodgesterde Blauwborst is overal algemeen. Landinwaarts broeden zelfs Sneeuwuilen. Het is alleen erg moeilijk om die plekken te bereiken. Ik heb het tevergeefs geprobeerd bij Krampenes. Wel zijn hier de Roodkeelpiepers erg goed te zien. Ook zit hier Moerassneeuwhoen en vliegen er baltsende Temmincks Strandlopers.

Hornoya en Vardo

Als vogelaar is een bezoekje aan het vogeleiland Hornoya bij Vardo min of meer een verplichting. Op het eiland broeden 5 soorten alken die allemaal extreem gemakkelijk te zien zijn (Alk, Zeekoet, Zwarte Zeekoet, Kortbek Zeekoet en Papegaaiduiker). Daarnaast broeden er enorm veel Drieteenmeeuwen, Kuifaalscholvers, Zilvermeeuwen, Kleine Mantelmeeuwen en Raven. De rotsen van het eilandje zijn volledig volgepropt met vogels. Het pad is besmeurd met poep en nesten van Drieteen-meeuwen die van de klif zijn afgevallen. Ook liggen er van deze soort veel lijkjes die door de raven zijn gevangen. De stank en de herrie zijn overweldigend! In Vardo kun je bij het havenhoofd een tijd afspreken wanneer je wordt gebracht en opgehaald. Twee uur is voldoende om het eiland te verkennen maar met drie uur kun je het rustig aan doen. De schipper zet je af onder de belangrijkste klif van het eiland. De Kortbek Zeekoeten broeden hoger op de klif maar zijn uitstekend te zien. Ook vliegen alle alksoorten en meeuwen vlak langs je. Als het pad naar rechts gevolgd wordt heb je een mooie uitkijk over de Barentszee. Hier zagen we Grote Burgemeester langs vliegen en er zitten Oeverpiepers (ondersoort Littoralis). Als je de bocht omloopt kom je uiteindelijk bij strandje waar Eider broedt en waar Otter rondzwemt.

Vardo is de meest noordoostelijke stad van Europa. Het is een enorm saaie stad waar je niet te lang moet blijven. Voordat je de stad echter inrijdt (door een tunnel) kom je door een prachtig toendralandschap waar Sneeuwgors en IJsgors tussen de sneeuw foerageren in zomerkleed. Erg de moeite waard!

Conclusie

Finland en Noord-Noorwegen zijn prachtige bestemmingen voor natuurliefhebbers. Het is alleen nauwelijks mogelijk om alle goede vogelsoorten in drie weken te zien. Wij hebben uiteindelijk 149 verschillende vogelsoorten in Finland en Noorwegen gezien. Ik kan iedereen aanraden om in ieder geval 1 keer in Finland te zijn geweest. De inwoners zijn erg aardig, zij het wat stug,  het eten is ook voor vegetariërs zoals wij erg lekker en er zijn heerlijke sauna’s (er zijn zoveel sauna’s dat er gemiddeld 1 sauna aanwezig is op de 3 Finnen). Mocht je verzot zijn op vis dan is deze bestemming helemaal iets voor je. In Varangerfjord is vis zeer populair en ook de aldaar voorkomende koningskrab (tot 2 meter groot! Een goede reden om geen baantjes te trekken) schijnt erg lekker te zijn.

Wel moet er rekening mee worden gehouden dat Scandinavië erg duur kan zijn. Vooral de excursie in Oulu was aan de prijzige kant (€ 150,- per persoon) maar vrijwel alles is vergelijkbaar met Nederland of duurder. Niet onbelangrijk om hier van tevoren rekening mee te houden!

Inlichtingen: Dimitri Mulder – tel. 06-41924290 – e-mail: sahasrala@hotmail.com

Gebruik van foto’s is alleen toegestaan na toestemming van de auteur.